Ik schreef dit artikel begin 2018, maar ik zie online nog steeds veel mensen de komst van de AI-leerkracht ontkennen of minimaliseren.

Daarom dat ik het in 2019 nog eens even naar boven breng met enkele updates. Een AI-leerkracht komt er volgens mij 100% zeker en dat is een goede zaak. Zeker voor die miljoenen kinderen die dagelijks geen onderwijzer hebben of uren moeten wandelen naar school.

Het internet weet meer dan de leerkracht

De online kennis die aanwezig is op het internet is groter dan de kennis van alle leerkrachten ter wereld samen. Leerlingen kunnen dus alle kennis daar vinden, alleen is de interface en filter momenteel nog een persoon van vlees en bloed. Maar wat als men die interface met empathie en gevoelens kan bouwen en stoppen in een AI?

Als je werkzaam in het onderwijs bent, heb je waarschijnlijk gemerkt dat het beroep de afgelopen jaren aanzienlijk is veranderd. Met de de overvloed aan (online) bronnen die beschikbaar zijn via apps en websites, worden leraren door leerlingen niet altijd meer beschouwd als de enige experts. Elke leerling heeft een slim toestel in zijn broekzak zitten, waarmee op enkele seconden het antwoord op een vraag kan worden opgezocht. Een leerling vraagt zich vandaag de dag ongetwijfeld wel vaak af waarom hij een bepaalde stuk leerstof moet van buiten leren, als dat gewoon op een paar seconden kan worden opgezocht.

Wat zal de rol van leraar zijn in het klaslokaal van de toekomst?

Artificiële intelligentie is de main focus vandaag de dag van elk groot technologie bedrijf zoals Microsoft, Google, Amazon, enz… Zijn we dan op termijn weg naar een nieuwe wereld waarin leraren worden vervangen door gigantische computerschermen en enkel een technische coach om te assisteren aan de zijlijn? Wat zal de rol van leraar zijn in het klaslokaal van de toekomst?

Maken leraren zich vandaag de dag al zorgen dat kunstmatige intelligentie hun baan zal aannemen of leraren zal reduceren tot louter robots zelf? Dat denk ik niet, maar er worden jaarlijks wel sterke sprongen gemaakt op gebied van artificiële intelligentie. Google toonde in 2018 nog een indrukwekkende demo van hun Google Duplex Assistent, die heel natuurlijk een telefoongesprek kon voeren met een echte mens. De computer kon vragen stellen en ook antwoorden op onverwachte vragen van de mens aan de andere kant van de lijn. Een scenario dat we in feite eenvoudig kunnen doortrekken naar het klaslokaal. In maart 2019 is Google Duplex uitgerold in de Verenigde Staten van Amerika en maakt deze robot natuurlijke gesprekken met echte mensen.

Eind 2017 laaide de discussie ook hoog op in de UK toen Anthony Seldon, een Brits educatie expert, op het Britisch Science Festival verklaarde dat hij er van overtuigd was dat leerkrachten tegen 2027 zullen worden vervangen door artificieel intelligente computers. Hoewel leerkrachten volgens zijn visie niet helemaal zullen verdwijnen, maar eerder worden ingezet als coach in de klas. De rol van het overbrengen van kennis zal echter terecht komen bij de AI. 

Volgens Anthony Seldon zal iedere leerling de allerbeste (AI-)leraar hebben en is deze persoonlijk aangepast aan de leerling. De software waarmee je werkt, zal je tijdens je studie carrière vergezellen. Bovendien kan deze software bewegen aan de snelheid van de leerling en niet aan de snelheid van de gemiddelde leerling in de klas. Een visie die ik trouwens ook al beschreef in een blogpost in augustus 2017. Op 28 mei 2018 verschijnt trouwens de hele visie van Anthony Seldon in zijn nieuwe boek The Fourth Education Revolution.

De eerste pilootprojecten zijn er al

In Nieuw-Zeeland werd in 2018 de eerste AI-leerkracht ontwikkeld. ‘Will’ is geen ‘stem uit een kastje’ maar heeft echt een gezicht en gelaatstrekken. Hij is ontwikkeld in opdracht van een energiebedrijf dat zo gratis lessen over energie wil geven aan kinderen. Het viel op dat de kinderen positief reageren op een dergelijke natuurlijke AI, ook al is het nog maar een ruw prototype.

Het zal starten in de derde wereld

De waarheid zal waarschijnlijk wel in het midden liggen. Ik geloof trouwens ook dat het eerste grootschalig gebruik van dergelijke computer leerkrachten niet noodzakelijk in onze westerse landen zal zijn, maar eerder in de derde wereld waar heel veel kinderen geen of beperkt onderwijs krijgen. Als het in dergelijke projecten positief wordt ervaren dan zullen de westerse landen al snel volgen uit puur economisch standpunt. Een menselijke leerkracht is duur op lange termijn, wordt ziek, heeft kans op een burn-out en, zoals we onlangs nog hebben ervaren, kan ook staken. De leerkracht vandaag de dag schreeuwt om meer steun. Wat als ze die steun in de toekomst gaan krijgen van een slimme computer die snel massaal via de cloud kan uitgerold worden in elk klaslokaal? Een op termijn vergiftigd geschenk voor de job van de leerkracht?

Lees ook: Waarom de leerkracht talen binnenkort misschien zonder werk zit

Begeleider in het leerproces

De focus van de leerkracht van de toekomst zal ongetwijfeld minder op expertise of bepaalde kennis liggen, maar als begeleider in het leerproces. Sommige meer praktische- of zorgrichtingen zullen meer echte leerkrachten nodig hebben en minder pure kennis experts. De artificiële intelligente computer leerkracht zal uiteindelijk wel veel meer kennis kunnen bezitten als een menselijke leerkracht en zal ook natuurlijk op vragen kunnen antwoorden. Deze computer zal ook 24/7 ter beschikking staan van de leerling, alleen zal een menselijke leerkracht nog steeds nodig zijn o.a. de klasomgeving te managen, leerlingen te motiveren, alsook sociaal-emotionele vaardigheden te leren. Een dagelijkse lesdag zal alvast niet meer er uit zien zoals vandaag de dag.