Skills zijn veel belangrijker dan een diploma!

Als ex-leerkracht informatica, Engels en economie heb ik een vrij goede kijk op het hedendaagse onderwijs aanbod. Ik heb mezelf uit eigen interesse omgeschoold naar een andere job als IT manager en elke dag volg ik uit persoonlijke interesse de media en artikels op over innovatie, disruptie, automatisatie, enz… Waardoor ik elk jaar meer en meer angst krijg dat mijn kinderen in de toekomst misschien een opleiding gaan volgen voor een job die er binnen 10 jaar niet meer zal bestaan.

Een beangstigend idee dat alleen maar wordt benadrukt door onze eigen overheid, die mensen nog steeds in hokjes plaatst volgens een bepaald diploma. Zo kreeg ik onlangs een vacature doorgestuurd van een vriend voor een job die volgens hem helemaal op mijn lijf geschreven was. Toegegeven, de functie vereisten voor de job lagen helemaal in mijn skills set. Mijn +15 jaar ervaring die ik heb opgebouwd lagen helemaal in het straatje van de gevraagde job. Maar spijtig genoeg was het een vacature voor een job bij de overheid en kon ik zelfs mijn cv niet opsturen, aangezien een master diploma een absolute vereiste was voordat je cv zelfs werd bekeken. Daar ben ik uiteraard niets mee met mijn professionele bachelor.

De reden dat ik geen master ben gaan volgen vroeger was niet omdat ik niet slim genoeg was, maar omdat het praktisch en financieel gewoon handiger was om naar de hogeschool te gaan op 10 km van mijn ouderlijk huis. En als 18-jarige weet je niet beter. Had ik ooit een master behaald in de archeologie dan had ik onlangs wel op dat ene gesprek kunnen komen. Dan had ik wel het juiste papiertje en ook de juiste skills, dankzij mijn opgebouwde ervaring. Bizar gewoon als je weet dat heel wat technologie bedrijven vandaag de dag geleid worden door mensen die nooit een diploma hebben behaald, maar vaak zichzelf hebben leren programmeren en al een succesvol bedrijf hadden opgestart voordat ze hun studies hebben kunnen afmaken.

Had ik ooit een master behaald in de archeologie dan had ik wel op gesprek kunnen komen. Dan had ik wel het juiste papiertje en ook de juiste skills

Heb jij ‘life skills’ of professionele skills?

In het algemeen kan je de vereisten om een bepaalde job te kunnen doen opsplitsen in twee categorieën. Ofwel leer je die via ‘het leven’ of via een professionele opleiding. De zogenaamde ‘life skills’ zoals communiceren, sociaal contact maken, netwerken en gewoon overleven zonder de hulp van je ouders leren we allemaal ook als we jong zijn, maar op zich niet begeleid door een organisatie die meet of we deze voldoende hebben behaald. Ons educatie systeem is namelijk vooral gericht op het leren van skills die je nodig hebt voor een toekomstige job. Maar wat als de job waarvoor je nu een dure opleiding aan het volgen bent binnen enkele jaren niet meer bestaat? Heb jij dan wel voldoende ‘life skills’ of de basis om een totaal andere job te gaan doen?

We leren nu dus vooral alles op school om later een specifieke job te gaan doen. En vroeger gingen we die job dan ook vaak doen voor de komende 40 jaar. Nu studeren veel mensen bijvoorbeeld rechten om later een job uit te voeren als assistent of administratieve hulp in een advocaten kantoor. Alleen voorspelt men nu al dat deze jobs waarschijnlijk bij de eerste zullen zijn die zullen verdwijnen in de toekomst. Sommige experts voorspellen zelfs dat de hele sector rond wetgeving en zelfs de job van advocaat zou kunnen geautomatiseerd worden binnen 15 jaar.

Maar wat met ‘life skills’ zoals leren om te netwerken, ‘socializen’, duurzame professionele relaties aangaan, het grote plaatje zien in een organisatie (en niet enkel jouw specialisatie), realistische doelen stellen of simpelweg je belastingbrief invullen?

jobs in danger

Steek jij je hoofd in het zand of anticipeer je?

Als je het niet gelooft (wat ik wel vaker zie in de commentaren onder dergelijke artikels) en deze voorspelling komen uit, dan zit je natuurlijk met een probleem als je nu studeert of werkzaam bent in een bepaalde sector die een grote kans maakt om geautomatiseerd te worden. Jij en de overheid kunnen hun hoofd in het zand stoppen en rustig afwachten of je kan anticiperen en kiezen voor meer zekerheid.

Spijtig genoeg leven we ook in een maatschappij waar het stoppen in hokjes gewoon normaal is. Er zijn veel mensen die een bepaalde job starten in een bepaalde sector, deze enkele jaren uitvoeren en dan bijna verplicht deze job moeten blijven doen. Gewoon omdat men steeds de nodige specifieke ervaring of diploma vraagt in een andere nieuwe job. Kortzichtig want als je een bepaalde job kan leren dan heb je misschien ook wel de skills om een totaal andere job onder de knie te krijgen? We moeten in ieder geval dit denkpatroon gaan doorbreken, willen we de aankomende storm van automatisatie overleven.

Lees ook zeker het artikel: ‘Wat als 50% van onze huidige jobs verdwijnen?