Iedere ouder, leerkracht en leerling heeft al wel eens gehoord van Smartschool. Momenteel het grootste digitale leerplatform in België, dat vooral bij secundaire scholen het grootste deel van de markt in handen heeft. Meer dan 1 miljoen actieve gebruikers telde het platform in 2016, waardoor het (volgens de website van Smartschool) de derde meest bezochte website door jongeren is in België, na Facebook en Youtube.

Over Smartschool

Smartschool (Smartbit Bvba) is opgericht in 2003 en was toen een innoverend project. Een online plek voor elke school waar je kon communiceren met leerkrachten en leerlingen, documenten delen en uiteindelijk ook een online puntenboek kon maken. Wow, dat was toen het ideale leermiddel en heel veel scholen maakten er dankbaar gebruik van. Er was en is concurrentie van andere betalende online leerplatformen, maar langzaam werd het marktaandeel van Smartschool groter, omdat ze ook een betere service leverden. Jaar na jaar boden ze steeds nieuwe functies aan, zoals een online klasagenda, een gratis app, oudercontact modules, enz… Scholen huurden graag jaarlijks deze software-as-a-service omdat het werkte en de service overwegend positief werd ervaren.

Onlangs omschreef ik zelf Smartschool nog als een grote visser in een zeer grote vijver van scholen, waar de anderen vissen met een touwtje. Smartschool zelf is alvast zo overtuigd dat ze nooit van de markt zullen worden gedrukt dat ze het zelf op hun website en in hun vacatures luid en duidelijk zeggen:

Smartschool is here to stay!

En toen kwamen Google en Microsoft

Een bedrijf dat schreeuwt dat het voor eeuwig en altijd zal bestaan. Dat is meestal het begin van het einde. Disruptie is er in elke sector en ook bedrijven die actief zijn in educatie kunnen altijd uit de markt worden gewerkt door een plotselinge concurrent die een beter of goedkoper product heeft.

Sinds enkele jaren is er namelijk ook een nieuwere software-as-a-service op de educatieve markt verschenen, namelijk Google G Suite for Education en Office 365 for Education. Google biedt wel deze software volledig gratis aan scholen aan en Microsoft de basis A1 ook, waar je aan Smartbit (het bedrijf achter Smartschool) jaarlijks heel wat centen moet geven. De services bieden grotendeels hetzelfde qua basis aan, maar Smartschool heeft voorlopig nog het grote voordeel dat ze hun product helemaal personaliseren voor de Belgische scholenmarkt. Ook heeft G Suite of Office 365 momenteel nog niet alle functies die Smartschool heeft, maar die functies die ze wel hebben, doen ze opvallend beter en gratis! In de volgende vergelijking gaan we verder met G Suite.

g suite voor educatie

Financiële vergelijking

Wat kost het voor een school (en dus ook voor jou, de belasting betaler) in feite om van Smartschool gebruik te maken? Onderstaande financiële vergelijking baseer ik op de prijslijst van Smartschool van het schooljaar 2016-2017. Prijzen zijn 21% BTW inbegrepen.

  • Leerling/leerkracht account: 5,11 Euro (per leerling/leerkracht)
  • Skore puntenboek: 3,63 Euro (per leerling)
  • Digitale schoolagenda: 1,52 Euro (per leerling en per leerkracht)
  • Oudercontact module: 0,50 Euro (per leerling)

Smartschool biedt nog veel meer betalende modules aan zoals WinToets (500 Euro), Capisj (1,8 Euro per leerling), enz… maar ik beperk me hier even tot de basis functionaliteiten.

Voor een school van 1000 leerlingen en 200 personeelsleden komt dit voor de basisfunctionaliteiten, een puntenboek, een digitale schoolagenda en een oudercontact module uit op de volgende kostprijs (we houden geen rekening met de administratie accounts, backup kost, enz…):

1000 x 5,11 =   € 5110
200 x  5,11  =   € 1022
1000 x 3,63 =   € 3630
1200 x 1,52 =   € 1824
1000 x 0,50 =   € 500

Totaal = € 12086 per schooljaar

Google is gratis, maar nog niet compleet

Moest Smartschool een echte ultieme service leveren dan was er voor scholen geen noodzaak om een tweede service zoals G Suite for education te nemen. Maar waarom doen scholen dit dan? Laten we de twee services even vergelijken qua functionaliteit:

Smartschool:

  • Communiceren (enkel intern binnen de school of gemeenschap)
  • Intradesk: bewaren van Office en PDF-bestanden, link met Office 365 (geen G Suite)
  • Foto’s delen
  • Schoolagenda organiseren: op maat van je lesrooster en school
  • Oudercontacten organiseren
  • Puntenboek en rapporten online maken
  • Leerlingvolgsysteem organiseren
  • Afwezigheden doorgeven (koppeling overheid)
  • Live (video en live lessen)

Google:

  • Communiceren (intern en extern)
  • Drive: intradesk documenten delen
  • Foto’s delen
  • Agenda: persoonlijke of groepsagenda’s voor je klas, schooluren wel niet op maat
  • Oudercontacten organiseren (door zelf een Google formulier te bouwen)
  • Classroom: Digitale taken en toetsen maken, verbeteren en punten geven
  • Gratis online Office pakket (Documenten, Presentaties, Sheets, …)
  • Google site maken voor je klas of vak
  • Meet (video en live lessen)

Het grootste nadeel momenteel aan het Google aanbod is dat het momenteel nog niet op maat is van elke school en dat er bepaalde belangrijke functies ontbreken zoals een geïntegreerde puntenboek, een rapportensysteem, maar ook een op maat gemaakt leerlingvolgsysteem.

Het feit dat het gratis is, moderner aanvoelt en ook andere troeven biedt zoals Classroom, wél extern mailen, gratis apps, gratis Office pakket, naadloze integratie met Chromebooks, enz… doet veel scholen toch ook voor Google kiezen.

Lees ook: Hoe Microsoft zichzelf in de voet schiet met MS Kiss

Maar wat als er uiteindelijk een Google of Microsoft totaalpakket komt?

Of is dit er ondertussen al? Ervaringen die ik van leerkrachten hoor, zijn trouwens verschillend. Werken met beide pakketten naast elkaar in gebruik is wel frustrerend. Leerkrachten of leerlingen mailen of delen documenten, maar men moet op meerdere locaties online gaan kijken. Op Smartschool moet men Word documenten uploaden, die men eerst moet downloaden van Google Drive, maar daar zijn ze gewoon om deze gewoon te delen en samen te werken. Smartschool voelt gewoon oubollig aan als je Google gewoon bent. Maar het is ‘yesterdays shit’ (om even Peter Hinssen en Steven Van Belleghem te quoten) waar scholen nu gewoon zijn om mee te werken en waar hun werking heel hard op steunt.

Maar wat als er morgen een startup op de markt verschijnt die deze grote vijver met slechts 1 dikke visser ontdekt? Wat houdt hen momenteel tegen om het gratis G Suite platform als basis te gebruiken, maar voor scholen wel een aangepast puntenboek en leerlingvolgsysteem op maat te ontwikkelen? Google opent zijn platform voor externe apps die perfect synchroniseren met de Google accounts van jouw bedrijf of school.

Die €12086 die mijn voorbeeld school nu betaalt aan Smartschool zou voor die startup geen probleem mogen zijn om sterk onder die prijs te gaan. Het grootste deel van het online leerplatform krijgt de school toch gratis van Google. De startup kan makkelijk ook €3 per leerling en leerkracht vragen voor zijn op maat gemaakte apps. Hierdoor kan het een moderner en op maat gemaakt platform leveren voor minder dan de helft van de grootste concurrent. De €5,11 die ze nu voor de basis aan Smartschool moeten betalen krijgen ze gratis van Google. Laat Google met zijn honderden engineers maar rustig verder werken aan de rest van het platform. De startup moet enkel zorgen dat zijn Google servers en ontwikkelkosten gedekt zijn voor enkel zijn services. Moest er nu een startup zijn die dit plan heeft, daar wil ik graag aan meewerken 😉

Update april 2020 (coronacrisis)

Dit artikel schreef ik oorspronkelijk in 2017, maar het viel me opeens op dat het terug heel goed werd gelezen. Het valt ook op hoeveel kritiek er tijdens het begin van de preteaching komt op Smartschool. De service lijkt, na toch enkele weken voorbereiding, niet in staat om de toevloed van leerlingen en leerkrachten aan te kunnen. Het bedrijf heeft naar eigen zeggen heel wat extra serverkracht ingeschakeld en vraagt om het gebruik vooral te spreiden. Moeilijk uiteraard om als dit gaat over heel Vlaanderen. Er blijken volgens andere meningen toch eerder ook bottlenecks te zitten in de service zelf, maar dat laat ik in het midden. Je kan een bepaalde service soms nog zoveel serverkracht geven als je wil, maar daarom is het nog niet schaalbaar naar heel veel gebruikers. We zullen kijken hoe het verder loopt de komende weken.